Marta Kos: Presim që RMV-ja të ndryshojë Kushtetutën siç është premtuar, asgjë më shumë dhe asgjë më pak

Ky raport ofron një pasqyrë të rëndësishme mbi progresin dhe sfidat që Maqedonia e Veriut po has në rrugën e saj drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian, me fokus të veçantë në çështjet kushtetuese dhe të drejtat e pakicave. Më poshtë mund të përmblidhen disa pika kyçe:

1. Ndryshimet Kushtetuese dhe Pritshmëritë e BE-së: Komisionerja e mundshme për zgjerimin e BE-së, Marta Kos, theksoi rëndësinë e ndryshimeve kushtetuese që janë premtuar nga qeveria e Maqedonisë së Veriut, sidomos përfshirja e grupeve etnike, përfshirë bullgarët, në Kushtetutë. Ky është një kërkesë e përsëritur në raportet e BE-së, për të siguruar që pakicat etnike të kenë një status të qartë dhe të mbrojtur ligjërisht.
2. Zgjidhja e Çështjeve Dypalëshe: Kos diskutoi gjithashtu për rëndësinë e menaxhimit të mosmarrëveshjeve dypalëshe gjatë procesit të zgjerimit. Ajo theksoi se interesi i shteteve anëtare do të vijë i pari, por se zgjidhja e këtyre çështjeve duhet të bëhet përmes dialogut dhe negociatave të drejtuara nga BE-ja, duke shmangur importimin e problemeve të tilla në procesin e zgjerimit.
3. Mungesa e Progresit në Luftën Kundër Korrupsionit: Raporti i Komisionit Evropian theksoi gjithashtu se, megjithëse ka pasur përpjekje për të krijuar një kornizë të duhur ligjore për luftën kundër korrupsionit, zbatimi i ligjit mbetet një problem i madh. Korrupsioni vazhdon të jetë i përhapur në shumë fusha, duke u konsideruar një shqetësim serioz për stabilitetin dhe zhvillimin e vendit në drejtim të integrimit në BE.
4. Vlerat e BE-së dhe Roli i Kos: Marta Kos e bëri të qartë se, nëse konfirmohet si komisionere për zgjerimin, do të punojë për të siguruar që vendet kandidate, si Maqedonia e Veriut, të përmbushin angazhimet e tyre, përfshirë ato për ndryshimet kushtetuese dhe respektimin e të drejtave të pakicave, dhe të përmirësojnë performancën e tyre në fusha si korrupsioni.

Edhe Komisioni Evropian iu referua miratimit të amendamenteve kushtetuese në Raportin e këtij viti për progresin e vendit në rrugën drejt Bashkimit Evropian.

“Megjithë përpjekjet, deri më tani nuk është bërë përparim në miratimin e amendamenteve kushtetuese, për të përfshirë në Kushtetutë qytetarët që jetojnë brenda kufijve të shtetit dhe janë pjesë e kombeve të tjera, si bullgarët, siç thuhet në konkluzionet e Këshillit të Evropës nga 18 korriku 2022, të cilat vendi është zotuar t’i zbatojë”, thuhet në raport.

Rekomandimi për ndryshime kushtetuese nga Raporti i KE-së u përsërit javën e kaluar edhe nga kreu i Delegacionit të BE-së në vend, Mikalis Rokas.

Në raportin e publikuar me 30 tetor, ndër të tjera thuhej se Maqedonia e Veriut nuk ka bërë përparim në parandalimin dhe luftën kundër korrupsionit. Korrupsioni mbetet i përhapur në shumë fusha dhe është një çështje shqetësuese serioze. Korniza institucionale për luftën kundër korrupsionit është e vendosur dhe është e kënaqshme për sa i përket masave parandaluese. Megjithatë, nevojitet përmirësim në zbatimin e ligjit.

Ky është një moment kyç për Maqedoninë e Veriut, pasi negociatat e zgjerimit mund të ndikohen ndjeshëm nga progresi në këto fusha, veçanërisht në aspektin e përfshirjes kushtetuese të grupeve etnike dhe adresimit të korrupsionit.